Na naszym blogu pojawił się kilka miesięcy temu post dotyczący Rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia. W dzisiejszym artykule omówione zostaną z kolei przypadki odwrotne, czyli takie w których do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia dochodzi z inicjatywy pracownika a nie pracodawcy.

Zakończenie pracy w trybie nagłym, czyli bez konieczności złożenia pracodawcy formalnego wypowiedzenia i wyczekiwania na upływ okresów powodujących rozwiązanie stosunku pracy, może nastąpić z różnych powodów. Mianownikiem wspólnym dla nich wszystkich jest ich doniosłość, gdyż nie mogą być to powody błahe. Dzielą się one na przyczyny zawinione przez pracodawcę, przyczyny przez niego niezawinione oraz na inne przypadki.

Przyczynami rozwiązania stosunku pracy zawinionymi przez pracodawcę są ciężkie naruszenia przez niego podstawowych obowiązków wobec pracownika. Mowa tutaj o takich bezprawnych działaniach pracodawcy, które po pierwsze są umyślne lub noszą charakter rażącego niedbalstwa, po drugie są gatunkowo ciężkie, a więc poważne/naganne, a po trzecie dotyczą głównych obowiązków pracodawcy wobec pracownika np. obowiązku równego traktowania w zatrudnieniu. Pracownikowi, który doznał tak doniosłego przewinienia jak powyższe, przysługuje jednocześnie prawo żądania od pracodawcy odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia go dotyczącego, a jeżeli pracownik był zatrudniony na umowę na czas określony to przysługuje mu odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za czas do którego umowa taka miała trwać. 

Przyczyną rozwiązania stosunku pracy niezawinioną przez pracodawcę jest z kolei sytuacja w której zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w tym orzeczeniu do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe.

Bez względu czy do rozwiązania pracy dochodzi z przyczyn zawinionych czy niezawinionych przez pracodawcę, na pracowniku ciąży obowiązek wskazania przyczyn odejścia z pracy, co powinno nastąpić na piśmie. Poza tym pracownik nie może w tym trybie zakończyć stosunku pracy jeżeli od uzyskania przez niego wiadomości o okolicznościach uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia upłynął więcej niż jeden miesiąc.

W Kodeksie pracy odnaleźć można także inne, niezależne od powyższych, przyczyny powodujące możliwość rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia. Jedną z nich jest sytuacja w której pracownik, na skutek prawomocnego wyroku przywracającego go do pracy, powraca do pracy a następnie w terminie 7 dni od swojego powrotu rozwiązuje stosunek pracy bez wypowiedzenia z uwagi na fakt, że przed przywróceniem do pracy podjął on zatrudnienie u innego pracodawcy. Inny przypadek stwarzający dla pracownika możliwość odejścia z pracy bez wypowiedzenia to sytuacja w której dochodzi do przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę