Pielęgniarki, oraz różnego rodzaju organizacje zrzeszające tę grupę zawodową, od wielu lat biją na alarm próbując zwrócić uwagę społeczeństwa, oraz kolejnym frakcją rządzących, że w najbliższej perspektywie czasowej będziemy mierzyć się z niemożliwym do uzupełnienia brakami wykwalifikowanego personelu pielęgniarsko-położniczego. Ignorancja tego problemu jest wprost zaskakująca, a przecież ochrona zdrowia to priorytet dla każdego świadomego człowieka.

Największym wyzwaniem dla systemu ochrony zdrowia stał się obecnie problem braków w kadrze medycznej, w szczególności dotyczący pielęgniarek. Wieloletnie zaniedbania w tym aspekcie spowodowały, że brakuje aktualnie rąk do pracy. Pandemia, z którą zmaga się kraj od ponad dwóch lat, jeszcze bardzie uwypukliła ten problem. Średni wiek pielęgniarki w Polsce to obecnie prawie 54 lata, a położnej 52 lata. Starzenie się kadry medycznej, w sytuacji braku wystarczającej liczby następców w zawodzie, doprowadził do sytuacji, że już na obecną chwilę prognozuje się, że za 8 lat średnia wieku pielęgniarki wyniesie 60 lat. Przypomnijmy, że jest to wiek emerytalny dla kobiet.

W Polsce czynnych zawodowo jest 244 000 pielęgniarek i 28 000 położnych. Na 1000 mieszkańców przypada 5 pielęgniarek, w sytuacji gdy w Niemczech średnia ta wynosi 13, na Białorusi 11, a w Czechach 8. Średnia unijna to ponad 9.

Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych, opierając się na swoich raportach, wskazuje, że aby zahamować obecną negatywną tendencję wkrótce do zawodu pielęgniarki i położnej musi wchodzić rocznie 10 000 adeptów tych zawodów, bo tyle właśnie osób będzie corocznie nabywać prawa emerytalne i odchodzić z systemu ochrony zdrowia. Rada zwraca uwagę, że pomimo, iż rok 2021 był rekordowy pod względem wydanych praw wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej, których wydano łącznie 6 900, to jednak tylko 4 000 pielęgniarek i położnych podjęła pracę.

Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych, przy udziale Ministerstwa Zdrowia, w 2018 roku opracowała „Politykę Wieloletnią Państwa na rzecz Pielęgniarstwa i Położnictwa w Polsce”. Dokument ten określa kierunki działań Ministerstwa Zdrowia jakie należy podjąć, aby zapewnić wysoką jakość, bezpieczeństwo i dostęp do opieki pielęgniarskiej dla pacjentów. Chodzi w szczególności o zwiększenie liczby pielęgniarek i położnych, powstrzymanie emigracji zarobkowej, zmotywowanie absolwentów do podejmowania pracy w zawodzie oraz utrzymanie na rynku pracy pielęgniarek i położnych, w tym nabywających uprawnienia emerytalne. Był to krok to poprawy obecnej sytuacji, lecz jedynie częściowo udało się go wdrożyć w życie. Owszem zwiększyła się przykładowo liczba kierunków pielęgniarstwa i położnictwa na polskich uczelniach, lecz jednak niewystarczająco.

Rozważa się obecnie różnego rodzaju pomysły mające przynajmniej zahamować negatywną tendencję odpływu pracowników w ochronie zdrowia. Przede wszystkim zachęca się pielęgniarki i położne, które nabyły uprawnienia emerytalne do pozostania w systemie ochrony zdrowia. Zachęca się obcokrajowców ze wschodu do podejmowania pracy w Polsce. Wskazuje się na opiekunów, którzy mogliby odciążyć personel pielęgniarsko-położniczy, oraz na konieczność wprowadzenia do ochrony zdrowia zawodu pomocniczego, którego obowiązki sprowadzałyby się do prostych czynności higieniczno-sanitarnych wokół pacjenta. Wszystkie te działania są jednak w istocie doraźne i bez przemyślanej polityki państwa w sprawie odpowiedniego dostępu do wykwalifikowanej opieki pielęgniarsko-położniczej nie zapewnią one długofalowych korzyści. Wydaje się, że obecnie wybiła ostatnia godzina na podjęcie konstruktywnych działań w tej jakże doniosłej dla nasz wszystkich kwestii.