Jednoosobowy dyżur pielęgniarski jako zdarzenie niepożądane

Jednoosobowy dyżur pielęgniarski jako zdarzenie niepożądane

Po raz kolejny w środowisku pielęgniarsko-położniczym wybrzmiewają hasła sprzeciwiające się jednoosobowym dyżurom medycznym. Od lat strona pracownicza zabiega o likwidację jednoosobowych dyżurów wskazując na zagrożenie jakie niosą one dla pacjenta, oraz na godzenie za ich pośrednictwem w podstawowe zasady prawa pracy.

Pielęgniarki domagają się likwidacji jednoosobowych dyżurów, które stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia zarówno pacjentów jak i personelu medycznego. Uniemożliwiają one przestrzeganie praw pacjenta oraz skorzystanie przez pracowników z ustawowej przerwy
w pracy. Ponadto, podczas jednoosobowych dyżurów, właściwa realizacja procedur medycznych według przyjętych standardów staje się niewykonalna.

Wśród praw pacjenta ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta wymienia m.in. prawo pacjenta do natychmiastowego udzielenia świadczenia medycznego ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia, czy też prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych udzielanych z należytą starannością. Przy czym ustawa wyraźnie nakazuje bezwzględne przestrzeganie tych praw, w tym przez podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych. W praktyce jednoosobowe dyżury pielęgniarskie stoją w sprzeczności z tymi podstawowymi zasadami.

Środowisko pielęgniarsko-położnicze wielokrotnie podejmowało próby likwidacji jednoosobowych dyżurów medycznych. Do obecnej chwili jednak resort zdrowia pozostaje na te apele głuchy. Jednoosobowe dyżury uderzają również w personel medyczny. Uniemożliwiają albowiem skorzystanie pracownikom z przysługujących im kodeksowo przerw w pracy oraz naruszają zasady BHP.

W związku z tym, że praktyka jednoosobowych dyżurów medycznych jest obecnie w podmiotach leczniczych regułą, a nie wyjątkiem, pielęgniarki i położne powinny na własną rękę podejmować inicjatywy im przeciwdziałające. Przede wszystkim powinny masowo i systematycznie składać skargi do społecznych inspektorów pracy na terenie swoich zakładów pracy, oraz do właściwej Państwowej Inspekcji Pracy. Zaleca się także pracownikom, aby jednoosobowe dyżury medyczne wpisywali do raportów pielęgniarskich/położniczych.

Jednoosobowe dyżury mogą być też kwalifikowane jako tzw. zdarzenie niepożądane, którym przeciwdziałać powinien Rzecznik Praw Pacjenta. Do zakresu działań Rzecznika należy albowiem zbieranie informacji o zdarzeniach niepożądanych oraz opracowywanie na ich podstawie rekomendacji, analiz i raportów w zakresie bezpieczeństwa pacjenta. Stąd i ten organ powinien stać się adresatem takich zgłoszeń, tym bardziej, że jest on podmiotem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony praw pacjentów. Rzecznikowi przynależy tym samym prawo występowanie do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę aktów prawnych w zakresie ochrony praw pacjenta.