Obowiązek doskonalenia zawodowego pielęgniarek i położnych a obowiązek ułatwiania podnoszenia kwalifikacji zawodowych

Obowiązek doskonalenia zawodowego pielęgniarek i położnych a obowiązek ułatwiania podnoszenia kwalifikacji zawodowych

Adresaci wymienionych obowiązków są różni: konieczność doskonalenia zawodowego obciąża pracownika, a obowiązek ułatwiania podnoszenia kwalifikacji zawodowych dotyczy pracodawcy. Oba tytułowe obowiązki służą natomiast wspólnemu celowi – dobru zakładu pracy i jego pacjentom.

W szeroko rozumianym interesie publicznym jest posiadanie w ochronie zdrowia pracowników wykwalifikowanych. Rodzi to dla danej placówki większy profesjonalizm i jednocześnie obniża ryzyko ewentualnych błędów. 

Odpowiedzialność jaka ciąży na pielęgniarkach i położnych z racji wykonywanego zawodu wymaga od nich stałego aktualizowania posiadanej wiedzy i umiejętności. Wynika to z doniosłego charakteru pracy jaką świadczą a którą jest zaspakajanie potrzeb ludzkich w postaci udzielania świadczeń zdrowotnych. Pracodawca z kolei ma obowiązek ułatwiać swoim pracownikom zdybywanie tej wiedzy. Tym samym jeżeli tego nie robi, a co więcej podejmuje kroki, które ograniczają w tym pracownika, tym samym narusza podstawowe reguły prawa pracy.

Obowiązek doskonalenia zawodowego przez pielęgniarki i położne wynika zarówno z zasad etycznych przewidzianych w Kodeksie Etyki Zawodowej Pielęgniarek i Położnych, jak również z mocy ustawy o zawodzie pielęgniarki i położnej. W Kodeksie Etyki wprost wskazano, że „Obowiązkiem pielęgniarki/położnej jest ciągłe podnoszenie kwalifikacji zawodowych”. Z kolei w ustawie zapisano, że „Pielęgniarka i położna mają obowiązek stałego aktualizowania swojej wiedzy i umiejętności zawodowych oraz prawo do doskonalenia zawodowego w różnych rodzajach kształcenia podyplomowego”. 

Kształcenie podyplomowe, o którym mowa w ustawie, to szkolenia specjalistyczne (tzw. specjalizacje), kursy kwalifikacyjne, kursy specjalistyczne, czy też kursy doszkalające. Najdonioślejsza spośród powyższych jest specjalizacja, gdyż pozwala uzyskać specjalistyczną wiedzę i umiejętności z danej dziedziny pielęgniarstwa lub innej mającej zastosowanie w ochronie zdrowia. Specjalizację kończy egzamin państwowy po pozytywnym zdaniu którego uzyskuje się tytuł specjalisty w konkretnej dziedzinie. 

Pielęgniarki i położne wykonują zawód zaufania publicznego, który wymaga od nich profesjonalizmu, a on z kolei może się ziszczać jedynie przez nieustanne doskonalenie zawodowe. Ustawodawca dostrzegając doniosłość tego obowiązku, jednocześnie nakazał pracodawcom ułatwiać pracownikom podnoszenie ich kwalifikacji zawodowych. Jest to jedna z podstawowych zasad prawa mająca swój wyraz w Kodeksie pracy. Oczywiście nie chodzi w tej zasadzie o to aby nałożyć na pracodawców niejako przymus podnoszenia swoim pracownikom kwalifikacji zawodowych. Tu inicjatywa zależy co do zasady od samego pracownika i nie może on skutecznie żądać od swojego pracodawcy aby ten podniósł mu kwalifikacje zawodowe. Pracodawca może jednak dobrowolnie skierować pracownika na odpowiedni kurs czy szkolenie. Zasadę omawianą w tym akapicie można sprowadzić do następującej reguły: jeżeli pracownik podejmuje cel związany z powiększeniem swoich kwalifikacji zawodowych to pracodawca ma obowiązek mu to wszelkimi dostępnymi dla niego środkami ułatwiać i nie stwarzać jakichkolwiek barier utrudniających zrealizowanie tego celu. 

Zarówno pielęgniarki i położne wypełniając swój obowiązek doskonalenia zawodowego, jak również ich pracodawcy ułatwiając podnoszenie tym osobom kwalifikacji zawodowych, działają w istocie dla tego samego celu tj. dobra zakładu pracy, którego część sami stanowią. To z kolei jest wartością dodatnią dla najważniejszych w tej hierarchii osób – pacjentów.