Przewóz karetką pacjenta w obecności osoby bliskiej

Transport medyczny bądź sanitarny z reguły wiąże się dla pacjenta z ogromnym stresem. Pomocne może okazać się wtedy towarzystwo bliskiej pacjentowi osoby. Jednak ostateczna ocena sytuacji należy do kierownika zespołu ratownictwa medycznego, który ma prawo odmowy takiego transportu.

Sytuację tę tłumaczy art. 21 ustawy o prawach pacjenta “1. Na życzenie pacjenta przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych może być obecna osoba bliska. 2. Osoba wykonująca zawód medyczny udzielająca świadczeń zdrowotnych pacjentowi może odmówić obecności osoby bliskiej przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w przypadku istnienia prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia epidemicznego, lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta. Odmowę odnotowuje się w dokumentacji medycznej.” Przepis odnosi się również m.in. do transportu karetką osoby bliskiej pacjentowi.

W pierwszej kolejności kierownik zespołu ratownictwa medycznego zwraca uwagę na zarejestrowaną liczbę miejsc w pojeździe, której nie można przekroczyć. Następną kwestią braną pod uwagę jest wiek pacjenta. Małoletniość działa tu na korzyść, w przypadku dorosłych pacjentów towarzystwo osoby trzeciej mogłoby z kolei znacząco zaszkodzić w sprawnym przebiegu akcji ratunkowej. 

Kierownik podejmując decyzję musi zadbać przede wszystkim o bezpieczeństwo pacjenta, personelu medycznego oraz przepisy prawne. Niekiedy ryzyko przewozu osoby bliskiej jest za duże. Karetka jest miejscem, w którym często zachodzi konieczność resuscytacji oraz podjęcia innych działań ratujących życie. Dla bliskich pacjenta, rodziców może to być rozdzierający serce widok, a ich zachowanie może  być nieprzewidywalne. Ratownik nie znając osoby bliskiej pacjentowi, nie wie jak ta może się zachować. W krytycznych momentach liczy się czas, dlatego należy redukować wszelkie ryzyko. Ponadto personel karetki powinien mieć swobodny dostęp do sprzętu oraz odpowiednią przestrzeń do wykonywania swoich obowiązków, której i tak jest niewiele w pojeździe uprzywilejowanym.

Jeśli jest wystarczająco dużo miejsc w pojeździe, a pacjent jest osobą małoletnią, starszą, niepełnosprawną bądź wysoce zdezorientowaną, to towarzystwo osoby bliskiej w karetce może być akceptowane, a nawet wskazane. Obniżenie stresu może wpłynąć pozytywnie na rokowania wobec pacjenta. Istotne jest, aby osoba bliska współpracowała z personelem medycznym i nie przeszkadzała w czynnościach ratunkowych. Może być również poproszona o wykonanie konkretnych poleceń. 

Wszystkie decyzje należą ostatecznie do kierownika zespołu ratownictwa medycznego, który każdą sytuację ocenia indywidualnie. W przewozie karetką najważniejsze jest bowiem udzielenie pierwszej pomocy pacjentowi, a obecność osoby bliskiej jest sprawą drugorzędną.