Nowelizację o której mowa wprowadziła ustawa z dnia 07 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r., poz. 1860). 

Przepisy weszły w życie dnia 28 września 2023 roku. Dzięki nim znaczące zmiany odczują m.in. osoby, które zdecydowały się wystąpić przeciwko swoim pracodawcą na drogę sądową. 

Dotychczas pracownicy musieli zawsze uiszczać opłatę od pozwu, gdy ich roszczenie wynosiło 50 tys. zł lub więcej. Wysokość tej opłaty była ustalona na poziomie 5% od wartości przedmiotu sporu. Ta opłata stosunkowa dotyczyła nie tylko pozwu, ale także wszystkich pism procesowych podlegających opłacie. 

W związku z omawianą nowelizacją ustawy o kosztach sądowych obecnie pracowników nie ograniczają niemal żadne kwoty przy wytaczaniu powództw przeciwko pracodawcom. Jedyny wyjątek dotyczy ewentualnej apelacji tj. jeżeli pracownik przegra proces przed sądem I instancji i będzie zamierzał odwołać się od wydanego wyroku. Wówczas albowiem musi opłacić taką apelację w wysokości 5% od wartości przedmiotu sporu, ale tylko w tych sprawach w których ta wartość przewyższa 50 tys. zł i tylko od nadwyżki ponad tę kwotę. 

W przypadku spraw, które zostały rozpoczęte, ale nie zakończyły się przed 28 września br., nowe przepisy będą dotyczyć pism, które zostaną złożone po wejściu w życie zmian.

Wspomnieć należy, że pracownicy w sprawach sądowych dotyczących stosunku pracy zwolnieni są także z wydatków np. kosztów opinii biegłych. Z pośród kosztów procesu obciążają ich jedynie koszty zastępstwa procesowego, a więc koszty prawnika drugiej strony. Lecz tylko wówczas gdy pracodawcę reprezentował w procesie fachowy pełnomocnik i tylko w przypadku ewentualnej przegranej. Koszty te zasądza na wniosek strony wygrywającej sąd. 

Liczne opłaty sądowe spędzały niejednokrotnie sen z powiek pracownikom składających pozwy do sądu. Było to szczególnie przykre w sytuacjach w których sprawy te dotyczyły przywrócenia do pracy. Wartość przedmiotu sprawy oblicza się albowiem w takich sprawach co do zasady mnożąc dotychczasowe wynagrodzenie pracownika przez 12 miesięcy. Często tym samym wps wynosił ponad 50 tys. zł a pracownik, aby udowodnić bezprawność zwolnienia, tylko od samego pozwu miał obowiązek zapłacić kwotę nie mniejszą niż 2 500 zł. Z perspektywy pracownika nowelizacja bardzo polepsza w związku z tym jego sytuację oraz znosi ograniczenia w dochodzeniu słusznych praw na drodze sądowej.  

Zmiana ustawy o kosztach sądowych zwiększy zapewne ilość wytaczanych spraw. Nowelizacja służy jednak ostatecznie poprawie sytuacji pracowniczej i stanowi narzędzie dyscyplinujące pracodawców przed pochopnymi decyzjami, stąd należy ją ocenić w pełni pozytywnie. 

Zdjęcie: Freepic.com