Pracownik ma prawo wykonywać swoje zadania służbowe wyłącznie w ramach stanowiska pracy wynikającego z umowy o pracę. Wszystko to co wykracza poza umówioną pracę morze być wprowadzone wyłącznie odpowiednim trybem. Regułą jest w takim przypadku albo porozumienie zmieniające albo wypowiedzenie zmieniające, o których pisaliśmy w poprzednim artykule na naszym blogu -> „Zmiana warunków pracy lub płacy”. W niektórych jednak przypadkach pracodawca ma dużo prostszą możliwość narzucenia pracownikowi zmian dotyczących jego zadań zawodowych.

Jeżeli pracodawca ma zamiar powierzyć pracownikowi inną pracę niż ta wynikająca z dotyczącej go umowy o pracę może to zrobić zwykłym poleceniem służbowym. Jednak muszą ziścić się łącznie cztery przesłanki, aby przekierowanie takie mogło zaistnieć. Po pierwsze musi ku temu wystąpić ważna potrzeba w zakładzie pracy, którą pracodawca będzie wstanie nie tylko wskazać, ale także uzasadnić konieczność zmiany pracownikowi jego dotychczasowej pracy pod kątem tej potrzeby. Po drugie powierzenie innej pracy nie może przekroczyć trzech miesięcy w danym roku kalendarzowym. Po trzecie przekierowanie do innej pracy nie może spowodować obniżenia wynagrodzenia pracownika. Po czwarte musi to odpowiadać posiadanym kwalifikacjom tego pracownika. Brak chodźmy jednej z wymienionych przesłanek powoduje bezprawność powierzenia pracownikowi innej pracy.

Jak przesłanka dotycząca czasu powierzenia innej pracy oraz zakazu obniżania wynagrodzenia nie budzą wątpliwości interpretacyjnych, tak dwie pozostałe przesłanki są stosunkowo nieostre. Uzasadnione potrzeby pracodawcy należy zatem rozumieć jaka takie, którym nieprzeciwdziałanie może narazić pracodawcę na poważną szkodę. Wykazanie tego zagrożenia spoczywa wyłącznie na pracodawcy. Z kolei przesłanka posiadania odpowiednich kwalifikacji stanowi zakaz dla pracodawcy w powierzaniu pracownikom innej pracy, która wykracza poza ich kwalifikacje. W pojęciu odpowiednie kwalifikacje mieszczą się zarówno takie atrybuty jak wykształcenie, doświadczenie zawodowe, posiadane umiejętności, jak również indywidualne predyspozycje danego pracownika potrzebne w pracy do której pracownik ten ma zostać przekierowany. Przesłanka posiadania odpowiednich kwalifikacji rozumiana jest także jako zakaz powierzania pracownikowi pracy, która uwłaczałaby zawodowi przez niego wykonywanemu.

Polecenie służbowe na podstawie którego dokonuje się powierzenia pracownikowi innej pracy jest czynnością bardzo odformalizowaną, gdyż nie wiąże się z koniecznością zmiany umowy o pracę, a jedynie z jednostronnym oświadczeniem samego pracodawcy. Oświadczenie takie może być wydane nawet ustnie i może nie zawierać uzasadnienia. Takiego polecenia nie trzeba także konsultować z organizacją związkową reprezentującą pracownika, którego ono dotyczy. Z drugiej strony pamiętać należy, że powierzenie pracownikowi innej pracy jest odstępstwem od ogólnej reguły stałości warunków pracy określonych w umowie o pracę, stąd nie może być  nadużywane.

Pracownik może odmówić wykonania polecenia służbowego, gdy jest ono sprzeczne z prawem. Kwestionując zasadność polecenia służbowego pracownik aktywuje przy tym obowiązek po stronie pracodawcy wykazania, że ziściły się wszystkie przesłanki ustawowe do jego zastosowania. Ciężar dowodu spoczywa tutaj nie na pracowniku, a na pracodawcy.